Bixa orellana L.

Bixa orellana var. orellana

Bixa americana Poir.

Bixa katangensis Delpierre

Bixa odorata Ruiz & Pav. ex G.Don

ต้น ไม้พุ่ม อาจสูงได้ถึง 8 ม. มียางสีแดง มีขนและต่อมรูปโล่สีน้ำตาลแดงหนาแน่นตามกิ่ง กลีบเลี้ยง ช่อดอก และหูใบร่วงเร็ว

ใบ ใบเรียงเวียน รูปไข่หรือรูปหัวใจ ยาว 7.5-25.0 ซม. เส้นโคนใบข้างละ 2 เส้น ก้านใบยาวได้ถึง 12 ซม. ปลายก้านบวม

ดอก ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกตามปลายกิ่ง ยาว 8-10 ซม. บานครั้งละ 1-2 ดอก ใบประดับร่วงเร็ว มีรอยคล้ายเกล็ด ก้านดอกยาวประมาณ 1 ซม. กลีบเลี้ยง 4-5 กลีบ รูปไข่กลับ ยาวประมาณ 1 ซม. โคนมีต่อม ดอกสีขาวหรือชมพู มี 4-7 กลีบ เรียงซ้อนเหลื่อม รูปไข่กลับ ขนาดไม่เท่ากัน ยาว 1.5-4 ซม. เกสรเพศผู้จำนวนมาก รังไข่มีช่องเดียว ก้านเกสรเพศเมียยาวประมาณ 1.5 ซม.

ผล ผลแห้งแตก รูปรี ยาว 2.0-4.5 ซม. มีขนแข็งสีแดงหนาแน่น ยาว 1-2 ซม. เมล็ดมีปุยสีแดงหุ้ม

สามารถทนดินที่ไม่ดีได้ และกลางแดด

มีถิ่นกำเนิดในอเมริกาเขตร้อน

อเมริกา แอฟริกา เอเชีย

เพาะเมล็ด ตอนกิ่ง

เป็นไม้ประดับ ผลใช้ทำเป็นสีผสมอาหารและเครื่องอุปโภคหลายชนิด เปลือกหุ้มเมล็ดให้สารสีแดง bixa ละลายในน้ำมันได้ ใช้ทำสีย้อม เมล็ดบดใช้ระบายเป็นสีทาร่างกายและเป็นเครื่องปรุง 

สำนักงานหอพรรณไม้ สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช. “คำเงาะ”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.dnp.go.th/botany/detail.aspx?words=คำเงาะ&genus=Bixa&species=orellana&author=L. (18 พฤศจิกายน 2559).

Flora of China. “Bixa orellana”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=200014319 (18 พฤศจิกายน 2559).

The Plant List. 2013. “Bixa orellana L.”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.theplantlist.org (18 พฤศจิกายน 2559).