Shorea roxburghii G. Don

Anthoshorea harmandii (Pierre ex Laness.) Pierre

Hopea floribunda Wall.

Saul iallarea Roxb. ex Wight & Arn.

Shorea attopoensis Pierre

Shorea cochinchinensis Pierre

Shorea cochinchinensis var. saigonensis (Pierre) P.Guérin

Shorea floribunda Kurz

Shorea harmandii Pierre ex Laness.

Shorea laccifera B.Heyne ex Wall.

Shorea laurifolia Wall. ex Steud.

Shorea saigonensis Pierre

Shorea talura Roxb.

Vatica laccifera Wight & Arn.

ลำต้น ไม้ต้น ผลัดใบระยะสั้น สูง 15-30 ม. เปลือกหนา แตกเป็นร่อง สีน้ำตาลหรือสีน้ำตาลอมเทา เปลือกในสีน้ำตาลอมเหลือง กิ่งอ่อนผิวเกลี้ยง เรือนยอดเป็นพุ่มแคบๆ

ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปขอบขนาน หรือรูปขอบขนานแกมรูปรี กว้าง 3.5-4.0 ซม. ยาว 8-10 ซม. ปลายแหลม มน หรือเว้าตื้น โคนมนหรือมนกลม  ขอบเรียบ แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง ด้านบนสีเขียวเข้ม เกลี้ยงหรือมีขนตามเส้นกลางใบ ด้านล่างสีอ่อนกว่า มีขน เมื่อแก่เกลี้ยง มีตุ่มใบอยู่ในซอกระหว่างเส้นกลางกับเส้นแขนงใบ เส้นแขนงใบข้างละ 13-20 เส้น เส้นใบย่อยแบบขั้นบันได ก้านใบยาว 2-4 ซม. มีหูใบรูปใบหอกแกมรูปขอบขนาน ร่วงง่าย

ดอก เป็นช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกตามซอกใบและกิ่งแก่ บางครั้งออกตามปลายกิ่ง มักออกดอกพร้อมใบอ่อน ดอกตูมบิดเวียน ดอกบานเต็มที่เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2.5 ซม. ดอกมีกลิ่นหอมแรง กลีบเลี้ยงสีเขียวอ่อนอมเหลือง โคนเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น 5 แฉก เมื่ออ่อนมีขน เมื่อแก่เกลี้ยง ขอบเป็นขนครุย กลีบดอกสีขาวนวล มีแต้มสีชมพูที่โคนกลีบ โคนเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น 5 แฉก บิด เมื่อร่วงจะร่วงทั้งวง เกสรเพศผู้ 15 เกสร เรียง 3 วง อับเรณูรูปใบหอก รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ  รูปกรวย เกลี้ยง ยอดเกสรเพศเมียปลายแยกเป็น 3 แฉก 

ผล แบบผลมีปีก รูปไข่หรือรูปกระสวย กว้าง 0.8-1 ซม. ยาว 1.5-2 ซม. มีปีกยาว 3 ปีก กว้าง 0.6-1.2 ซม. ยาว 6-9 ซม. เกลี้ยง ปีกสั้น 2 ปีก กว้าง 0.3-0.5 ซม. ยาว 3-4.5 ซม. โคนปีกหุ้มผลเกือบมิดแต่ไม่เชื่อมติดกับผล

เมล็ด มี 1 เมล็ด

พบทั่วไปตามป่าเต็งรัง ขึ้นประปรายในป่าดิบชื้น  ป่าดิบแล้ง ป่าดิบแล้ง ป่าเบญจพรรณ และป่าดิบเขาต่ำ ที่สูงจากระดับทะเลปานกลางได้ถึง 1,500 ม.

อินเดีย เมียนมา ภูมิภาคอินโดจีน และคาบสมุทรมลายู

ในประเทศไทยพบได้ทั่วทุกภาค ในต่างประเทศพบที่อินเดีย เมียนมา ภูมิภาคอินโดจีน และคาบสมุทรมลายู

ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด

ดอก แก้ไข้ ยาหอมไว้แก้ลม บำรุงหัวใจ

เปลือกต้น สมานแผลลำไส้ แก้ท้องเดิน ช่วยแก้อาการท้องร่วง ช่วยแก้ลำไส้อักเสบ สมานบาดแผล ชำระบาดแผล

ยอดอ่อนและเปลือกเป็นยาสมานแผล ทำยาเย็นแก้ไข้ แก้ร้อนใน 

ชันไม้ ใช้เป็นน้ำมันชักเงา และยาเรือ

ไซมอน การ์ดเนอร์, พินดา สิทธิสุนทร และก่องกานดา ชยามฤต. 2558. ไม้ป่าภาคใต้ เล่มที่ 1 (A-Es). พิมพ์ครั้งที่ 1. โครงการจัดพิมพ์คบไฟ, กรุงเทพฯ.

ฐานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. 2553. “พะยอม”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.phargarden.com/main.php?action=viewpage&pid=248 (12 ตุลาคม 2559).

สรายุทธ บุณยะเวชชีวิน, ยุทธการ จำลองราช, รุ่งสุริยา บัวสาลี และไพรัช ระยางกูล. 2559. ต้นไม้ ป่า ห้วยขาแข้ง. บริษัทอมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน), กรุงเทพฯ.

สำนักงานหอพรรณไม้ สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพรรณพืช กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. 2557. ชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย เต็ม สมิตินันทน์ ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2557. สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติม กรุงเทพฯ.

องค์การสวนพฤกษศาสตร์. 2541. สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์. พิมพ์ครั้งที่ 3. โอ.เอส.พริ้นติ้งเฮ้าส์. กรุงเทพมหานคร.

POWO (2019). Plant of the World Online. Facilitated by the royal Botanic Gardens, Kew. Published on the Internet, https://powo.science.kew.org/. Retrieved 8 August 2022.

Thaiherbal.org. 2558. “พะยอม”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://thaiherbal.org/1992 (12 ตุลาคม 2559).

TPL. 2013. The Plant List Version 1.1.Published on the Internet; Available Source: http://www.theplantlist.org/ (accessed 1st January), August 8, 2022.