ชื่อไทย
ประดู่บ้าน
ชื่อท้องถิ่น
ดู่บ้าน (ภาคเหนือ)/ ประดู่กิ่งอ่อน, ประดู่ลาย (ภาคกลาง)/ สะโน (มลายู-นราธิวาส)
ชื่อสามัญ
<p>Angsana/ New Guinea rosewood</p>
ชื่อวิทยาศาสตร์

Pterocarpus indicus Willd.

สกุล
Pterocarpus
สปีชีส์
indicus
ชื่อพ้อง

Echinodiscus echinatus (Pers.) Miq.

Lingoum echinatum (Pers.) Kuntze

Lingoum indicum (Willd.) Kuntze

Lingoum rubrum Rumph.

Lingoum saxatile Rumph.

Lingoum wallichii Pierre

Pterocarpus blancoi Merr.

Pterocarpus carolinensis Kaneh.

Pterocarpus echinatus Pers.

Pterocarpus flavus Lour.

Pterocarpus luteus Poir.

ชื่อวงศ์
FABACEAE
กลุ่มพรรณไม้
ไม้ยืนต้น
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ลำต้น ไม้ต้นผลัดใบ สูง 10 - 25 ม. เรือนยอดแผ่กว้าง กิ่งห้อยลง เปลือกแตกเป็นร่องหรือแตกเป็นสะเก็ด สีน้ำตาลอมเทา มียางสีแดง 

ใบ  เป็นใบประกอบแบบขนนกชั้นเดียวปลายคี่ เรียงเวียน มีใบย่อย 7-19 ใบ เรียงสลับ รูปรีหรือรูปไข่ ปลายแหลม มน หรือเป็นติ่งทู่ โคนมนหรือเบี้ยว ขอบเรียบ แผ่นใบบางคล้ายกระดาษ ค่อนข้างเกลี้ยงทั้ง 2 ด้าน 

ดอก เป็นช่อดอกแบบช่อแยกแขนงหรือช่อกระจะ ออกตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง แต่ละช่อมีดอกจำนวนมาก ดอกรูปดอกถั่ว มีกลิ่นหอม ฐานดอกรูปถ้วยสั้น กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วย ปลายแยกเป็น 5 แฉก ขนาดเท่ากัน มีขน กลีบดอก 5 กลีบ มีกลีบกลาง 1 กลีบ กลีบคู่ข้าง 2 กลีบ และกลีบคู่ล่าง 2 กลีบ เกสรดเพศผู้ 10 เกสร เชื่อมติด 2 กลุ่ม กลุ่มหนึ่งมี 9 เกสร ก้านชูอับเรณูเชื่อมติดกัน  อีก 1 เกสรแยกเป็นอิสระ รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ 

ผล  แบบผลแห้งไม่แตก มีปีกเดียว รูปกลมหรือรูปค่อนข้างกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 3-5 ซม. 

เมล็ด มี 1-2 เมล็ด 

สภาพนิเวศ
กลางแจ้ง
สภาพนิเวศวิทยา

พบตามป่าดิบแล้ง คลองน้ำกร่อย โขดหินตามชายฝั่ง ที่สูงจากระดับทะเลปานกลางถึง 600 ม.

ถิ่นกำเนิด

อินเดีย เมียนมา จีน ไต้หวัน ไทย เวียดนาม กัมพูชา มาเลเซีย อินโดนีเซีย และเวียดนาม

การกระจายพันธุ์

ในประเทศไทยพบทางภาคใต้ ในต่างประเทศพบที่อินเดีย เมียนมา จีน ไต้หวัน เวียดนาม กัมพูชา มาเลเซีย อินโดนีเซีย และเวียดนาม

การปลูกและการขยายพันธุ์

ขยายพันธุ์โดยเพาะเมล็ด

ระยะเวลาการติดดอก
มีนาคม - พฤษภาคม
ระยะเวลาการติดผล
มีนาคม-สิงหาคม
ประเภทการใช้ประโยชน์
พืชประดับ,พืชวัสดุ,พืชใช้เนื้อไม้,พืชให้ร่มเงา

ปลูกเป็นไม้ประดับและให้ร่มเงา

เนื้อไม้ ใช้ทำสิ่งก่อสร้าง เปลือกให้น้ำฝาดสำหรับฟอกหนัง และให้สีน้ำตาลสำหรับย้อมผ้า แก่นให้สีแดงคล้ำ 

แหล่งอ้างอิง

กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช. 2015. “ประดู่บ้าน”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.dnp.go.th/EPAC/province_plant/pukad.htm (8 กุมภาพันธ์ 2560).

ฉัตรชัย เงินแสงสรวย, รัมภ์รดา มีบุญญา, ปวีณา เวสภักตร์, ณัฐนนท์ มีพรหม, สิริพร ชดช้อย, วีรีศา บุญทะศักดิ์ และจามิกร วงศ์จิ้ว. 2562. พรรณไม้ในวังสระปทุม. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.

National Parks Board. 2013. “Pterocarpus indicus”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://florafaunaweb.nparks.gov.sg/special-pages/plant-detail.aspx?id=3093 (8 กุมภาพันธ์ 2560).

POWO (2019). Plant of the World Online. Facilitated by the royal Botanic Gardens, Kew. Published on the Internet, https://powo.science. kew.org/. Retrieved 20 september 2022.

TPL. 2013. The Plant List Version 1.1.Published on the Internet; Available Source: http://www.theplantlist.org/ (accessed 1st January), September 20, 2022.

 

รายการรูปภาพ

กลับหน้ารายการพรรณไม้