ชื่อไทย
เงาะ
ชื่อท้องถิ่น
เงาะป่า (เชียงใหม่,นราธิวาส)/ ผมเงาะ พรวน (ปัตตานี)
ชื่อสามัญ
Rambutan
ชื่อวิทยาศาสตร์

Nephelium lappaceum L.

สกุล
Nephelium
ชื่อพ้อง

Dimocarpus crinitus Lour.

Euphoria crinita Poir.

Euphoria nephelium Poir.

Euphoria nephelium DC.

Euphoria ramb-outan Labill.

ชื่อวงศ์
SAPINDACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ลำต้น เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง มีความสูงประมาณ 15-25 ม. ลำต้นจะแตกกิ่งก้านสาขามาก เปลือกสีเทาอมน้ำตาลเข้ม กิ่งเล็กกลมสีน้ำตาลอมแดงคล้ำ มีรอยเหี่ยวละเอียด ทรงพุ่มเป็นรูปครึ่งวงกลมแผ่ออกกว้าง

ใบ เป็นใบรวม มีใบย่อย 2-4 คู่ ก้านใบระหว่างใบย่อยมีขนาดใหญ่ กลม สีน้ำตาลอมแดง ฐานก้านใบหนา รูปร่างใบเป็นรูปโล่ยาวหรือรูปไข่หัวกลับ ขอบใบเรียบสีเขียวอมเหลืองหรือสีนวล เส้นกลางใบขนาดใหญ่ ใต้ใบจะมีคลื่นเล็กน้อย

ดอก มี 2 ลักษณะ คือ ช่อดอกตัวผู้ เป็นดอกเงาะที่มีดอกตัวผู้ทั้งช่อดอก และอีกลักษณะ คือ ดอกสมบูรณ์เพศ หรือที่เรียกว่า ดอกกระเทย เป็นดอกที่มีทั้งเกสรตัวผู้และเกสรตัวเมียอยู่ในดอกเดียวกัน / ผล : รวมกันอยู่เป็นช่อ ติดอยู่บนก้านช่อดอก ผลค่อนข้างกลม สีแดง บางพันธุ์สีแดงปนเหลือง ขนาดของผลยาวประมาณ 3.5-8.0 ซม. กว้างประมาณ 2-5 ซม. ขนสั้นยาวขึ้นกับชนิดพันธุ์ แต่โดยทั่วไปยาวเฉลี่ย 0.5-1.8 ซม. เนื้อในใส อ่อนนุ่ม หรือเป็นสีขาวอมเหลือง ห่อหุ้มเมล็ดอยู่

เมล็ด ลักษณะรูปแบนยาวรี หรือบางครั้งกลมเป็นรูปไข่ ผิวนอกของเมล็ดจะหุ้มด้วยผิวเปลือกบางๆ สีน้ำตาลอ่อน

ราก มีระบบรากแก้ว รากแขนง และรากฝอย

สภาพนิเวศ
กลางแจ้ง
สภาพนิเวศวิทยา

เจริญเติบโตได้ดี ในบริเวณที่มีความชื้นค่อนข้างสูง ในประเทศไทยนิยมปลูกในบริเวณภาคตะวันออกและภาคใต้

ถิ่นกำเนิด

เงาะมีถิ่นกำเนิดในอินโดนีเซีย และมาเลเซีย

การกระจายพันธุ์

เอเชียตะวันออก  จีน ไทย กัมพูชา ลาว เวียดนาม มาเลเซีย อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์

การปลูกและการขยายพันธุ์

ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด, การตอน, การทาบกิ่ง, การติดตา

ประเภทการใช้ประโยชน์
อาหาร,สมุนไพร,พืชใช้เนื้อไม้,พืชให้ร่มเงา,พืชเศรษฐกิจ

-ผลแก่ นำมารับประทานสด มีรสหวาน อร่อย

-สามารถนำมาใช้เป็นยาสมันไพรได้

-เนื้อไม้ สามารถนำไปเผาไฟเพื่อทำเป็นถ่านได้

-สามารถปลูกเป็นพืชเพื่อให้ร่มเงาได้

-เป็นพืชเศรษฐกิจของทางจันทบุรี

 

แหล่งอ้างอิง

ศูนย์วิจัยพืชยืนต้นและไม้ผลเมืองร้อน คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์. “เงาะ”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://natres.psu.ac.th/researchcenter/tropicalfruit/fruit/rambutan.htm (17 มกราคม 2560).

วิกิพีเดีย. “เงาะ”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%B0 (17 มกราคม 2560).

The Plant List. 2013. “Nephelium lappaceum L.”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2382804 (17 มกราคม 2560).

Useful Tropical Plants. 2014. “Nephelium lappaceum”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=nephelium+lappaceum (17 มกราคม 2560).

รายการรูปภาพ

กลับหน้ารายการพรรณไม้