ชื่อไทย
เลี่ยน
ชื่อท้องถิ่น
เกรียน เฮี่ยน (ภาคเหนือ)/ เคี่ยน เลี่ยนใบใหญ่ (ภาคกลาง)
ชื่อสามัญ
Persian lilac/ White cedar
ชื่อวิทยาศาสตร์

Melia azedarach L.

สกุล
Melia
สปีชีส์
azedarach
ชื่อพ้อง

Azedara speciosa Raf.

Azedarach commelinii Medik.

Azedarach deleteria Medik.

Azedarach fraxinifolia Moench

ชื่อวงศ์
MELIACEAE
กลุ่มพรรณไม้
ไม้ยืนต้น
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ลำต้น สูงถึง 40 ม.  เปลือกลำต้นเรียบ สีน้ำตาลอมเทา

ใบ ประกอบแบบขนนกปลายคี่ 2-3 ชั้น เรียงสลับยาว 15-80 ซม. แตกแกนกลางไปทางด้านข้างอีก 3-7 คู่ แต่ละแกนมีใบย่อย 3-7 คู่  ใบย่อยรูปไข่ รูปใบหอก แกมขอบขนาน หรือรูปรี ปลายเรียวแหลม โคนแหลม หรือกลม ขอบเรียบ หรือจักเป็นซี่ฟันห่างๆ

ดอก มีกลิ่นหอม สีขาว ถึงสีม่วงแดง หรือสีน้ำเงินอ่อน ดอกออกเป็นช่อกระจุกแยกแขนง ตามซอกใบ ใบประดับเป็นเส้นด้าย ยาว 3-10 มม. กลีบเลี้ยงมีเส้นผ่านศูนย์กลางยาวประมาณ 2 มม. จักเป็นพูยาวประมาณ 2 มม. พูรูปไข่ กลีบดอกมี 5 กลีบ รูปขอบขนานแคบ เกสรเพศผู้เชื่อมติดกันเป็นท่อ

ผล ผลสด รูปกลมแกมขอบขนาน เส้นผ่านศูนย์กลางยาว 1-2 ซม. ขนเกลี้ยง เมื่อแก่สีน้ำตาลออกเหลือง ผนังผลชั้นในแข็ง

เมล็ด รูปขอบขนาน กว้างประมาณ 1.6 มม. ยาวประมาณ 3.5 มม. เรียบ สีน้ำตาล

สภาพนิเวศ
กลางแจ้ง
สภาพนิเวศวิทยา

ในประเทศไทยพบว่า  มีการกระจายพันธุ์ตามธรรมชาติในป่าทั่วไป  ยกเว้นภาคใต้ภาคตะวันออก และภาคกลางตอนล่าง ขึ้นอยู่ตามบริเวณไหล่เขา ริมลำห้วยที่ราบ หรือที่เป็นเนินเขาจนถึงบริเวณที่สูงจากระดับทะเลปานกลาง ประมาณ 500 ม.

ถิ่นกำเนิด

ประเทศเขตร้อน

การกระจายพันธุ์

อินเดีย ลาว เนปาล ฟิลิปปินส์ ไทย และเวียดนาม

การปลูกและการขยายพันธุ์

ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด ตอนกิ่ง

ระยะเวลาการติดดอก
มีนาคม-พฤษภาคม
ระยะเวลาการติดผล
ตุลาคม-ธันวาคม
ประเภทการใช้ประโยชน์
สมุนไพร,พืชวัสดุ,พืชใช้เนื้อไม้,พืชให้ร่มเงา

เนื้อไม้ ใช้สร้างบ้าน ใช้ทำฟืน

ใบ ขับพยาธิตัวกลม ขับระดู ขับปัสสาวะ บำรุงธาตุ ฝาดสมานและไล่แมลง

ดอก ฆ่าเหา แก้โรคผิวหนัง

ผล แก้โรคผิวหนัง แผลพุพองที่หัว ทาแผลพุพองจากไฟไหม้หรือน้ำร้อนลวก เป็นยาฆ่าเหาหรือฆ่าแมลง 

แหล่งอ้างอิง

กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช. 2015. “เลี่ยน”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.dnp.go.th/Pattani_botany/พันธุ์ไม้/ไม้เอนกประสงค์/เลี่ยน/เลี่ยน.htm (29 มกราคม 2560).

สถาบันวิจัยและพัฒนาที่สูง (องค์กรมหาชน). 2553. “Bastard cedar, Bead tree - Bead Tree, Bastard Cedar, China Tree, Chinaball Tree, Persian Lilac [1]”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://eherb.hrdi.or.th  (29 มกราคม 2560).

Flora of China. “Melia azedarach”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=200012507 (29 มกราคม 2560).

The Plant List. 2013. “Melia azedarach L.”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2505106 (29 มกราคม 2560).

รายการรูปภาพ

กลับหน้ารายการพรรณไม้