ชื่อไทย
ตาเสือ
ชื่อท้องถิ่น
เลาหาง (เชียงใหม่)/ ขมิ้นดง (ลำปาง)/ เซ่ (แม่ฮ่องสอน)/ เย็นดง (กำแพงเพชร)/ ตาปู่ (ปราจีนบุรี)/ มะยมหางก่าน (บุรีรัมย์)/ ตุ้มดง (กระบี่)/ มะหังก่าน มะฮังก่าน มะอ้า (ภาคเหนือ)/ โกล ตาเสือ (ภาคกลาง)/ แดงน้ำ (ภาคใต้)/ เชือย โทกาส้า พุแกทิ้ เส่ทู่เก๊าะ (กะเหรี่ยง-แม่ฮองสอน)/ ยมหังก่าน (เงี้ยว-แม่ฮ่องสอน)
ชื่อวิทยาศาสตร์

 Aphanamixis polystachya (Wall.) R.Parker

สกุล
Aphanamixis
สปีชีส์
polystachya
ชื่อพ้อง

Aglaia aphanamixis Pellegr. 

 Aglaia cochinchinensis (Pierre) Pellegr.

Aglaia janowskyi Harms

Aglaia polystachya Wall.

Alliaria cuneata (Hiern) Kuntze

ชื่อวงศ์
MELIACEAE
กลุ่มพรรณไม้
ไม้ยืนต้น
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ต้น ตาเสือเป็นไม้ยืนต้นที่มีความสูงได้ถึง 25 ม. เปลือกต้นมีความหนาแตกเป็นสะเก็ดหลุดล่อนออก ตามกิ่งอ่อนและยอดอ่อนมีขนสีเหลือง

ใบ ใบประกอบแบบขนนกปลายใบคี่ ออกเรียงสลับกัน มีใบย่อยประมาณ 3-7 คู่ ลักษณะของใบย่อยเป็นรูปรีแกมขอบขนาน ปลายใบแหลม โคนใบกลมเบี้ยว ส่วนขอบใบเรียบเป็นคลื่นๆ ใบมีขนาดความกว้างประมาณ 3-7 ซม. และความยาวประมาณ 6-18 ซม. แผ่นใบเรียบเกลี้ยงเป็นสีเขียวเข้ม

ดอก ออกเป็นช่อแยกแขนงยาว โดยจะตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ดอกเป็นแบบแยกเพศ มีทั้งช่อดอกเพศผู้ ช่อดอกเพศเมีย และช่อดอกที่มีทั้งสองเพศ ดอกมีขนาดเล็กสีเหลืองอ่อน ลักษณะเป็นรูปทรงกลม กลีบเลี้ยงดอกเชื่อมติดกันปลายแยกออกเป็น 3 แฉก สีเขียวและมีขน ส่วนกลีบดอกมี 3 กลีบ สีเหลือง เกสรเพศผู้เชื่อมติดกัน รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ

ผล กลม ขนาดประมาณ 3.5-5.0 ซม. เมื่อแก่จะแตกออกเป็น 2-3 ซีก

เมล็ด ภายในผล มีเมล็ดสีน้ำตาลดำและมีเยื้อหุ้มเมล็ดสีแดง

สภาพนิเวศ
กลางแจ้ง
สภาพนิเวศวิทยา

พบได้ทั่วไปบริเวณป่าดิบทั่ว ทุกภาคของประเทศไทย ที่ความสูงจากระดับทะเลปานกลาง 400-1,000 ม.

ถิ่นกำเนิด

มีถิ่นกำเนิดในประเทศอินเดีย ปากีสถาน เนปาล ภูฏาน บังคลาเทศ พม่า และศรีลังกา

การกระจายพันธุ์

เอเชียตะวันออก - จีนตอนใต้ อินเดีย ศรีลังกา ไทย ลาว เวียดนาม มาเลเซีย อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ ไปนิวกินี และหมู่เกาะโซโลมอน

การปลูกและการขยายพันธุ์

ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด

ประเภทการใช้ประโยชน์
สมุนไพร,พืชประดับ,พืชใช้เนื้อไม้

เนื้อไม้ แก้ธาตุพิการ แก้ท้องเสีย ทำเป็นเฟอร์นิเจอร์ได้ดี เพราะเนื้อไม้มีความแข็ง เหนียว มีความแข็งแรงทนทานดี

เปลือกต้น กล่อมเสมหะ แก้เสมหะ แก้บิดมูกเลือด ขับโลหิต ขับระดู รัดมดลูก สมานแผล แก้บวมตามข้อต่างๆ ในร่างกาย แก้ปวดตามข้อ

แก่น สมานท้องไส้

ใบ แก้บวม

ผล แก้บวมตามข้อต่างๆ ในร่างกาย ผลใช้เป็นอาหารของนกเงือก

แหล่งอ้างอิง

กองคุ้มครองพันธุ์สัตว์ป่าและพืชป่าตามอนุสัญญา กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช. 2559. “ตาเสือ”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.dnp.go.th/flora/plant_pages.php?varname=305 (13 กุมภาพันธ์ 2560).

Thaiherbal.org. 2558. “ตาเสือ”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://thaiherbal.org/2270/2270 (13 กุมภาพันธ์ 2560).

The Plant List. 2013. “Aphanamixis polystachya (Wall.) R.Parker”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2643324 (13 กุมภาพันธ์ 2560).

Useful Tropical Plants. 2017. “Aphanamixis polystachya”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Aphanamixis+polystachya (13 กุมภาพันธ์ 2560).

Wikipedia. “Aphanamixis polystachya”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://en.wikipedia.org/wiki/Aphanamixis_polystachya (13 กุมภาพันธ์ 2560).

รายการรูปภาพ

กลับหน้ารายการพรรณไม้