Caladium 'Saonoi prapang'

Saonoi prapang

เป็นไม้ล้มลุก อายุหลายปี ทุกส่วนอวบน้ำ มีลำต้นใต้ดินเป็นหัวแบบมันฝรั่ง (tuber) ทำหน้าที่สะสมอาหาร มีตาหรือที่เรียกว่า "เขี้ยว" รอบหัว สามารถแตกกอรากฝอยได้รอบ 

หัวบอนสี  มี 2 ลักษณะ คือ หัวรูปทรงกลม และหัวเป็นแท่งทรงกระบอกคล้ายดินสอ  เนื้อในสีขาวหรือสีเหลืองอ่อน มีน้ำยางที่มีแคลเซียมออกซาเลต (calcium oxalate) ซึ่งระคายเคืองต่อผิวหนังทำให้คัน ฤดูหนาวจะพักตัว พอเข้าฤดูร้อนและฤดูฝนจะผลิยอดใหม่ที่ตารอบหัว

ดอก  เป็นดอกสมบูรณ์เพศ ประกอบด้วย ปลีดอกและกาบ (หุ้มช่อดอก) หรือที่เรียกว่าจานรองดอก  บนปลีดอก ประกอบด้วยดอกเพศผู้ที่สมบูรณ์ เมื่อบานมีกลิ่นหอมอ่อนๆืและบานก่อน  ดอกเพศเมียอยู่ด้านล่างและห่อหุ้มด้วยจานดอก 

ผล  ผลของบอนสีติดเป็นช่อ เป็นผลมีเนื้อนุ่ม (berry) ภายในมีเมล็ด 1-2 เมล็ด สีน้ำตาลไหม้ ขนาดประมาณ 2 มิลลิเมตร แต่ละช่อติดผลได้มากถึง 500 เมล็ด

ใบ มีรูปทรงหลายแบบ ทั้งรูปหัวใจ รูปกลม รูปขอบขนาน และรูปแถบ ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ มีสีสันแตกต่างกัน ทั้งสีแดง เหลือง ชมพู ขาว ม่วง เขียว น้ำตาล บางพันธุ์มีจุดแต้ม เรียกว่า "เม็ด" หรือแถบด่างเรียกว่า "ป้าย"  บนใบ ขอบใบเรียบหรือย่นเป็นคลื่น ก้านใบกลมออกจากกึ่งกลางใบเรียกว่า "สะดือ" 

การขยายพันธุ์บอนสี ขึ้นอยู่กับจุดประสงค์ของผู้ปลูกเลี้ยง

1. การแยกหน่อ คือ การแบ่งหน่อใหม่ที่แตกจากต้นแม่ไปปลูก ต้นใหม่ที่ได้จะมีลักษณะเหมือนกับต้นเดิม โดยต้นบอนสีที่มีอายุตั้งแต่ 4 เดือนขึ้นไปจะเริ่มแตกหน่อและผลิใบใหม่ได้ การแยกหน่อควรทำในฤดูฝน จะช่วยทำให้บอนสีต้นใหม่แตกใบเร็วขึ้น

2. การผ่าหัว คือ การนำหัวบอนมาผ่าแบ่งเป็นชิ้น แล้วนำมาชำในวัสดุปลุกให้เกิดเป็นต้นใหม่

3. การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อหรือปั่นตา เป็นการนำชิ้นส่วนของเนื้อเยื่อเจริญของต้นบอนสี เช่น เขี้ยวหรือจอม มาเลี้ยงในสภาพปลอเเชื้อที่มีการควบคุมอุณหภูมิ ความชื้น แสงสว่าง จนเกิดเป็นกลุ่มเนื้อเยื่อและพัฒนาเป๋นบอนสีต้นใหม่ได้

4. การเพาะเมล็ด คือการนำเมล็ดที่ได้จากการผสมเกสรมาขยายพันธุ์ให้เกิดต้นใหม่ ต้นใหม่ที่ได้จะมีลักษณะแตกต่างจากต้นพ่อและต้นแม่

ปลูกเลี้ยงในกระถางและปลูกประดับแปลง เป็นไม้ใชะประดับสวนที่ดี

หนังสือ บอนสีราชินีแห่งไม้ใบ