Aegle marmelos (L.) Correa

Aegle marmelos var. mahurensis Zate

Belou marmelos (L.) Lyons

Bilacus marmelos (L.) Kuntze

Crateva marmelos L.

Feronia pellucida Roth

ลำต้น ไม้ยืนต้นขนาดเล็ก สูง 6-10 ซม. คนต้นและกิ่งก้านมีหนามแข็ง ยาว 1.2-2.5 ซม. เปลือกนอกสีเทาอมขาว มีร่องตามยาว กิ่งก้านเรียวเล็กและห้อยลง เรือนยอดรูปเจดีย์ต่ำค่อนข้างโปร่ง กิ่งอ่อนเกลี้ยงมีหนามทั่วไป

ใบ ผลัดใบ ใบประกอบเรียงสลับ มีใบย่อยรูปไข่ 3 ใบ 2 ใบล่างมีขนาดเล็กและติดตรงข้ามกัน ส่วนปลายขนาดใหญ่ กว้าง 3-6 ซม. ยาว 4-12 ซม. โคนใบสอบ ปลายใบแหลม ขอบใบหยักมน เส้นใบ 2-6 คู่ ใบสีเขียวหม่น

ดอก ดอกออกเป็นช่อสั้น ดอกมีกลิ่นหอม กลีบเลียงมี 4-5 กลีบ กลีบดอกด้านในสีขาว ด้านนอกสีเขียวอ่อน 4-5 กลีบ มีต่อมน้ำมันกระจายทั่วกลีบ เกสรเพศผู้จำนวนมาก อับเรณูสีน้ำตาลอ่อน รังไข่สีเขียวอ่อน

ผล รูปไข่ค่อนข้างกลม เส้นผ่าศูนย์กลาง 8-12 ซม. ยาว 12-16 ซม. ผิวเรียบและแข็งมาก ภายในมี 8-15 ช่อง มีเนื้อส้มและมียางเหนียว

เมล็ด แบบรูปรี ผิวมีเส้นขนขนานปกคลุม

ป่าเต็งรังและป่าเบญจพรรณ พบที่ความสูงจากระดับทะเลปานกลาง500-700 ม.

อินเดีย เนปาล หมู่เกาะอันดามัน และนิโคบาร์ และพม่า 

เอเชียตะวันออก

ตอนกิ่ง เพาะเมล็ด

ยอด รับประอาหาร เป็นผักเคียง

ผล ผลอ่อน ทำน้ำมะตูม ผลสุกรับประทานเป็นผลไม้ ผลดิบใช้เป็นสีย้อมผ้าฝ้ายให้สีเกลือง

ราก แก้พิษไข้ หืดหอบ ไอ แก้ไข้ตัวร้อน ขับปัสสาวะ

เปลือกต้น แก้บิด

แก่น แก้ท้องอืดท้องเฟื้อ ช่วยเจริญอาหาร

ดอก เป็นยาอายุวัฒนะ รักษาโรคกระเพาะ เป็นยาระบาย

ศูนย์ความหลากหลายทางชีวภาพ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย. 2555. พรรณไม้ในมหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย. พิมพ์ครั้งที่ 1. เชียงใหม่ ดอคคิวเมนทารี ดีไซด์ จำกัด. เชียงใหม่. 315 น.

ฐานข้อมูลเครื่องยาสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. 2553. “มะตูม”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=104 (14กรกฎาคม 2560).

Plants For A Future. 2012. “Aegle marmelos - (L.) Correa”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Aegle+marmelos (14กรกฎาคม 2560).

The Plant List. 2013. “Aegle marmelos (L.) Corrêa”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2623456 (14กรกฎาคม 2560).

Wikipedia. “Aegle marmelos”. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://en.wikipedia.org/wiki/Aegle_marmelos (14กรกฎาคม 2560).